Tajammum to rodzaj czystości, która w przypadku braku wody lub istnienia powodu, dla którego woda nie może być użyta, zastępuje ablucję i kąpiel. Tajammum pozwala na wykonanie takich samych form czci, na jakie pozwala ablucja i kąpiel, np. modlitwa, czytanie Kur’anu itp. Dowodem na legitymizację tajammum są słowa Allaha (y ): A jeśli jesteście chorzy albo, jeśli jesteście w podróży, albo, jeśli któryś z was przyszedł z miejsca ustronnego, albo też, gdy dotykaliście kobiet i nie znaleźliście wody, to posłużcie się czystym piaskiem i pocierajcie sobie twarze i ręce. Zaprawdę, Bóg jest pobłażliwy, przebaczający!. [4:43]

Factor that make tayammum permissible

  • Rzeczywisty brak wody, na postawie słów Allaha (y ) Najwyższego: „..i nie znaleźliście wody, to posłużcie się czystym piaskiem” oraz na postawie hadisu Imrana bnu Husajn , który powiedział: „Wysłannik Allaha ( s ) poprowadził modlitwę. Gdy skończył zauważył mężczyznę siedzącego na uboczu, który nie pomodlił się z innymi. Powiedział do niego: O człowieku, czemu nie modlisz się z innymi? Odpowiedział: Znalazłem się w nieczystości i nie mam wody. Odpowiedział : „To oczyść się piaskiem i on ci wystarczy[zamiast wody].” (Sahih al-Buchari)
  • Szkodliwe działanie wody w przypadku osoby zranionej albo chorej; użycie wody może spowodować opóźnienie wyzdrowienia lub nasilenie choroby. Allah ( y) Najwyższy mówi: “A jeśli jesteście chorzy albo, jeśli jesteście w podróży, albo, jeśli któryś z was przyszedł z miejsca ustronnego, albo też, gdy dotykaliście kobiet i nie znaleźliście wody, to posłużcie się czystym piaskiem. Mówi o tym również hadis Dżabira: „Wyruszyliśmy w podróż. W drodze na jednego z nas spadł kamień raniąc go w głowę. Po pewnym czasie podczas snu u tego mężczyzny wystąpiła polucja. Zapytał on swoich towarzyszy czy w jego przypadku istnieje pozwolenie na tajammum. Odpowiedzieli: Jeśli jesteś w stanie oczyścić się wodą to nie masz pozwolenia. Wykąpał się, więc i wkrótce zmarł. Gdy wróciliśmy do Wysłannika zawiadomiliśmy go o tym. Odpowiedział: „Zabili go, niechaj Allah zabije ich. Czy nie mogli zapytać, jeśli nie wiedzieli? Lekarstwem na niewiedzę jest pytanie. Wystarczyło, aby dokonał tajammum albo nałożył opatrunek i pocierał po nim, a resztę ciała umył normalnie.””


  • Posiadanie wody wystarczającej jedynie do picia i do przygotowania posiłku lub dla innych ludzi zarówno w danym czasie jak i w przyszłości. W sytuacji, gdy zużycie wody do ablucji może spowodować całkowitą utratę wody i pragnienie picia można dokonać tajammum, a wodę zachować do spożycia: “Zapytano Ali jak jest w przypadku mężczyzny posiadającego małe ilości wody, dotkniętego nieczystością i obawiającego się braku wody? Odpowiedział: Wykonuje tajammum i nie kąpie się.” (Sunen ad-Darakotni)
  • Poszukiwanie wody rodzi obawę zagrożenia życia, godności lub utraty majątku np. obecność wroga lub dzikich zwierząt.
  • Panuje zimno i jest zimna woda, której nie ma możliwości ogrzania. Rodzi się przekonanie, że użycie zimnej wody będzie szkodliwe dla człowieka. Amru ibn Al-As powiedział: „Pewnej nocy podczas bitwy Zat As-salasil po przebudzeniu znalazłem się w dużej nieczystości(polucji).Z obawy przed szkodą, jaką może spowodować kąpiel w zimnej wodzie wykonałem tajammum, a następnie prowadziłem modlitwę w grupie przyjaciół. Wspomniano o tym Wysłannikowi Allaha. Odpowiedział: „O Amru, czy prowadziłeś modlitwę będąc w stanie dżanaba? Wyjaśniłem mu powód, dla którego nie wykąpałem się i dodałem: ‘Usłyszałem słowa Allaha: „Nie zabijajcie siebie. Zaiste Allaha jest dla was litościwy”. Wysłannik Allaha nic nie powiedział tylko uśmiechnął się.” Milczenie Wysłannika Allaha (s) jest aprobatą. (AL-Mustedrak)

Sposób wykonywania tajammum:

Można wykonać tajammum każdą rzeczą, która pochodzi z ziemi tj. piach, kamień itp. Tajammum należy poprzedzić intencją(w jakim celu dokonuje się tajammum), następnie należy powiedzieć „bismillah”. Później jeden raz lekko uderzyć w czysty piasek wewnętrzną stroną obu dłoni, następnie podnieść je i strzepać lub zdmuchnąć piasek i przetrzeć nimi twarz i dłonie, aż do nadgarstka. To na podstawie hadisu Ammara ibn Jasir, który powiedział: Wysłannik Allaha wysłał mnie w pewnej sprawie i wówczas znalazłem się w stanie nieczystości(dżanaba)Nie znalazłem wody więc wytarzałem się w ziemi tak jak to robi zwierzę. Gdy wróciłem do Wysłannika ( s) wspomniałem mu o tym. Powiedział: „Wystarczy byś rękoma uderzył raz o ziemię, następnie zdmuchnął (piasek) z dłoni i przetarł nimi twarz i dłonie.” (Sahih Muslim)

Co unieważnia tajammum


  • Tajammum unieważnione jest tym, co unieważnia łudu.
  • Obecność wody u osoby, która wcześniej jej nie posiadała.
  • Brak powodu, dla którego woda nie mogła być użyta.

Wskazówki:

Kto pomodlił się po tajammum i później znalazł wodę albo zaniknął powód dla którego wykonał tajammum , nie jest zobowiązany do powtórzenia modlitwy nawet jeśli czas danej modlitwy jeszcze trwa, na podstawie hadisu Abi Said Chudari, który przekazał: ”Dwóch mężczyzn wyruszyło w podróż i nie znajdując wody dokonali tajammum i pomodlili się. Znaleźli jednak wodę w czasie trwania modlitwy. Jeden z nich dokonał ablucji i powtórzył modlitwę, drugi zaś nie. Gdy wrócili do Wysłannika poinformowali go o tym. Wysłannik odpowiedział temu, który nie powtórzył modlitwy: „Trafiłeś w sens Sunny, a twoja modlitwa jest ważna oraz skierował słowa do tego, który dokonał ablucji i powtórzył modlitwę; Masz (u Allaha) podwójne wynagrodzenie.” (AL-Mustedrak)

Jeśli podczas trwania czasu modlitwy znalazł wodę lub zaniknął u niego powód niepozwalający na użycie jej, to jego tajammum jest unieważnione i jest zobowiązany dokonać ablucji, na podstawie hadisu Abu Zar : Pewnego dnia będąc w stanie nieczystości przyszedłem do Wysłannika ( s), który prosił o przyniesienie dla niego wody w celu wykąpania się, i rzekł: „Zaiste czysty piasek jest ablucją dla muzułmanina, nawet, jeśli nie znajdzie wody przez dziesięć lat, a w przypadku, jeśli znajdzie wodę, to niech wykąpie się, bo to jest dobrze dla niego.” (Mesned al-Imam Ahmed)

Osoby będące w stanie dżanaba, miesiączki, połogu i dokonujące tajammum z dozwolonych powodów a następnie modlące się, jeśli znajdą wodę lub minie powód, to nie muszą powtarzać modlitwy, ale zobowiązane są do wykąpania się, na postawie hadisu Imrana bnu Husajn , który powiedział: „Wysłannik Allaha (s) poprowadził modlitwę. Gdy skończył, zauważył mężczyznę siedzącego na uboczu, który nie pomodlił się z innymi. Powiedział do niego: O człowieku, czemu nie modlisz się z innymi? Odpowiedział: Znalazłem się w nieczystości i nie mam wody. Odpowiedział: „To oczyść się piaskiem i on ci wystarczy[zamiast wody]”. Następnie wspomniał Imran, że po tym, gdy znaleźli wodę Wysłannik Allaha ( s) dał naczynie z wodą temu, który był w stanie nieczystości i powiedział: „Idź i wykąp się.” (Sahih al-Buchari)